นิราศภูเขาทอง เป็นหนึ่งในวรรณคดีประเภท “นิราศ” ที่คนไทยรู้จักกันดี เพราะเป็นงานเขียนที่ถ่ายทอดการเดินทางพร้อมอารมณ์ของผู้แต่ง สุนทรภู่ใช้ภาษากลอนเล่าเรื่องการเดินทางจากกรุงเทพฯ ไปถึงพระเจดีย์ภูเขาทองที่อยุธยา เนื้อหาภายในจึงไม่ได้มีเพียงแค่การบรรยายเส้นทาง แต่ยังแฝงด้วยความคิดถึง ความอาลัย และความทรงจำในอดีต ทำให้นิราศภูเขาทองเป็นงานวรรณคดีที่มากไปกว่าการท่องเที่ยว มันสะท้อนทั้งสภาพสังคม วัฒนธรรม และจิตใจของผู้คนในยุคนั้นได้เป็นอย่างดี การที่เราต้องรู้ว่านิราศภูเขาทองแต่งขึ้นในสมัยใดมีความสำคัญมาก เพราะการรู้ช่วงเวลาของงานเขียนทำให้เข้าใจชีวิตของสุนทรภู่ได้ลึกขึ้น รวมถึงเข้าใจความเปลี่ยนแปลงของบ้านเมืองในยุคนั้น เช่น บทบาทของพระมหากษัตริย์…